De mens staat centraal, het mensenleven is kostbaar en mensen hebben basisrechten zijn verhalen die wij in de afgelopen 300 jaar als waarheid zijn gaan aanschouwen.
Dit heeft Europa, met name west europa een gehele metamorfose laten ondergaan en door kolonialisme en globalisering is dit gedachtengoed over de wereld kunnen verspreiden. Bijna elk land, de één meer dan de ander, hebben deze verhalen als leidraden genomen, zelfs eeuwenoude religieuze normen hebben plaats moeten maken voor de rechten van de mens. We leven in een compleet uniek tijdsvenster.
Zo zijn influencers onze hedendaagse pastoren, brengers van het woord. Zo is een krabbeltje op een papiertje ons huishouden, en zo zijn enkele pixels op een scherm ons brood op de plank.
Wij, die onderdeel van de natuur zijn, hebben ons getracht te ontkoppelen, en zijn gaan geloven dat de mens en natuur los van elkaar staan. Wij hebben rechten weten te verkrijgen en om dat te bekostigen is de rest van de natuur daarvoor moeten gaan opdraaien. Voor ons recht op voeding zijn dieren, producten geworden en voor ons recht op woning, zijn bossen verdwenen.
We hebben de verwoestende kracht tot in het uiterste weten te meesteren, het zwaard des doods nu vlijmscherp. Zo kunnen wij met de wapens van nu de gehele aarde meerdere malen verwoesten maar er is ook een andere kant ontstaan, de kracht van de schepping. Gehele ecosystemen weten wij te creëren, bossen te planten en land uit de zee te baggeren. Zo hebben de goden hun fakkel aan ons overgedragen en hebben wij de mogelijkheid gevonden om als goden te zijn. Eerst waren de goden te vinden in de natuur, de bergen, de bomen, de bezielde wereld. Daarna stegen ze op naar boven, naar de hemel, ver boven de wolken. Waarna wij ze vanuit de hemel hebben weten te hengelen, rechtstreeks naar het hart van de mens.
Door hetgeen wat eerst alleen aan de goden werd beschreven zelf in eigen hand te nemen, leven we in een tijd van nog nooit eerder vertoonde welvaart. Wij hebben het vele malen beter dan welke tijd in de geschiedenis dan ook. Meer mensen gaan nu dood aan overgewicht dan er mensen doodgaan aan ondergewicht. Maar zijn we dan ook vele malen gelukkiger?
Nee, dat zijn we niet, zelfmoordcijfers stijgen jaarlijks en mentale problematiek zoals depressie heeft zich als een epidemie over de wereld weten te verspreiden. Zo zijn we nog verre van vervuld. We hebben de aarde weten om te toveren van een gevaarlijke mysterieuze eindeloosheid naar een wat stug maar vertrouwd huishouden. Zo zijn onze basisbehoeften vervuld en hebben we er zelfs wat rechten bij weten te krijgen!
Maar tegelijkertijd zijn we onszelf en onze menselijkheid meer dan ooit te voren tegen gekomen. We leven in een tijd van zelfrealisatie.
Het is hier dat we de komst van een nieuw wereldbeeld zien.
We zien de vergankelijkheid van de diviniteit die wij ons zelf hebben aangeschreven. Het mystieke, alkrachtige van de mens vaagt langzaam weg, en zo komt, als de zon bij dageraad, het beeld van de mens als complexe biologische computer steeds meer op. En een computer is iets wat verbeterd kan worden, een computer is iets waar je de onderdelen van kunt vervangen, een computer is iets waar je geheel controle over hebt. We zien ons zelf weer meer als deel van de natuur, we zien hoe wij gebonden zijn aan de natuur, maar daarmee ook de limitaties die zij ons op legt, wij zijn slaven geketend aan een eeuwenoude bouw print. En bij dat besef komt ook het besef dat wij uit onze limitaties zouden kunnen breken. De dood bijvoorbeeld is niet meer iets wat door het lot van de goden op je is gelegd, nee, het is een proces in je lichaam dat je kunt tegen gaan. Maar ook je gemoedstoestand is niet meer iets dieps, geheimzinnigs, ander werelds. Nee, het is een proces van algoritmes binnen je brein, en mocht het dus zijn dat jij je heel ellendig voelt, kan dat nu verholpen worden. Je brein kan aangepast worden of je kan pillen krijgen. We bevrijden ons van de ketenen die de dogmatische natuur aan ons heeft vastgemaakt, we breken uit onze eigen aard. Zo bevinden wij ons aan het begin van de Neo-Verlichting, een nieuwe stroming. Zoals in de verlichting willen wij uit een autoritair regime breken, toen de monarchische samenlevingen en nu onze eigen mensheid en daarin vrijheid vergaren. Het is het komen van een nieuw verstand, een nieuwe ratio. Eentje die bekrachtigd is door onze technologie.
We leven in een tijd waar er geen overkoepelend verhaal meer is om onze antwoorden vandaan te halen. De neo-verlichting zal het verhaal vertellen, dat alles in jou, wat er fout is in je lichaam, waarom je je zo depressief voelt, iets is wat doorbroken kan worden door biologisch gesleutel. Ook kunnen we verbeterd worden, van onze memorie tot ons uiterlijk tot ons fysieke vermogen, alles is onder het mes te nemen. Zo creëren we uiteindelijk dan ook een nieuw soort mens, geavanceerder en met minder imperfecties. En daarin zullen wij vrijheid vinden.
Of mensen vervulling in dit nieuwe tijdperk zullen voelen is nog de vraag. Misschien is dat iets waar enkel de nieuwe mens antwoord op kan geven.
Zal de neo-verlichting nieuwe mensenrechten met zich meebrengen?
We zullen steeds minder accepteren dat wij ons ellendig voelen, want alles is bij te sleutelen dus dat ook, het is een imperfectie die weggepoetst kan worden. Zo zal naar mijn mening het recht op geluk een nieuwe basisrecht kunnen worden. The founding fathers in de Verenigde Staten hadden dit al in bepaalde zin als basisrecht, in hun geval ging het om “the right to pursue happiness”. De toekomst zal daar niet meer over spreken maar zal spreken over “the right to happiness”.
We willen controle krijgen over ons eigen lichaam maar ook over de aarde, de natuur. Er zijn nog steeds ecologische processen aan de gang die ons boven uit stijgen, zo kunnen wij de opwarming van de planeet nog steeds niet geheel stoppen. Maar we zijn een weg ingeslagen waarin aan alles te sleutelen is zodat wij daarin onze vrijheid kunnen vergaren.
Dit is de neo-verlichting.
Beeld © Sander Heezen